A | B | C | Ç | D | E | F | G | H | I | İ | J | K | L | M | N | O | Ö | P | R | S | Ş | T | U | Ü | V | Y | Z

 

Saat Açısı Bir mevkiden veya bir gök   cisminden geçen meridyen ile Greenwich meridyeni arasında kalan ve batıya doğru   ölçülen açıdır. 
Saat Dairesi Gök kutuplarından ve gök   cisminden geçen büyük daire. Saat dairesi gök cismi ile beraber hareket   eder. 
Sabit Arma Gemi üzerinde devamlı   olarak sabit durumda bulunan direk, çarmık, giz, seren vb. gibi   donanım. 
Sabit Havuz Gemilerin alt kısımlarının   bakımlarının yapılması için tersanelerde karanın oyularak yapıldığı havuz.
Sabit Praçilera Yelkeni Kandilisası serenin dörtte   birine bağlanan ve tramolalarda karulası aşırılmayan, karulası direk dibine   bağlanan yelken. 
Saçule Ağaçtan yapılmış dökmeci   kalıplar
Safra Geminin denize elverişli   bir durumda bulunması için zorunlu koşullardan biri olan su çekimi ve dengeyi   sağlamak amacıyla gemiye alınan ve gerektiğinde yüksüz olarak da yolculuk   edebilmesine olanak sağlayan su, kum veya taş gibi fazla ağırlıklar.
Safra Sarnıcı Safra suyunun alındığı   sintinelerdeki sarnıçlar. 
Sağa Devirli Pervane Kıç taraftan bakıldığı   zaman sancak tarafa doğru devreden pervane. Tek pervaneli gemilerde   pervaneler daima sancak tarafa doğru döner. Çift pervaneli gemilerdeyse   sancak taraftaki pervaneler sağa devirli, iskele taraftaki pervaneler ise   sola devirlidir. 
Sağanak (Civarina) Rüzgarın bölümler halinde   şiddetli esmesi.
Sağlam Rüzgar Herhangi bir yönden   devamlı surette esen rüzgar.
Sağlık Listesi Gemi kaptanına liman   otoriteleri tarafından verilen ve bulunduğu liman ile seyir istikametlerinde   uğrayacakları limanların sağlık durumlarını gösteren liste. Buna Sağlık   Patentası da denilir. 
Sahil İşaretleri Sahillere yakın seyreden   gemilerin mevki tayin etmeleri için sahillerde bulunan Tepe, Cami, Kule,   Harabe vb. gibi alametler.
Sahil Şeridi Kıyı kenar çizgisinden   itibaren kara yönünde yatay olarak en az 100 metre genişliğindeki alan.
Sakal Gemilerin karinalarında   meydana gelen yosunlar.
Sakin Deniz Ayna gibi düzgün durumdaki   deniz şekli.
Salaburun Yelkenlerin gradin   yakalarını serene kaldırmak için gradin yakalarına donatılan   selviçeler. 
Salaburun Astarı Salaburunların yelkene   değdikçe yelken bezini aşındırmaması için yelkenin salaburunlar hizasına   dikilen bez. 
Saldırmak Dar sularda demir alırken   geminin pruvasını hareket istikametine doğru makine yardımıyla çevirmek.
Salma Bir geminin başının   çevrilerek istenen yöne doğru dönmeye başlayışı, demir üzerinde yatan veya   şamandırada bulunan bir geminin akıntıya veya rüzgara tabi olarak yönünün ve   mevkisinin değişmesi.
Salma Omurga Yelkenli bir teknede   içerden indirilip kaldırılan “madeni veya ağaç levha.   “centerboard”
Salmakasası Salma omurgalı teknelerde,   salmanın hareket edebilmesi için omurga üzerine yerleştirilmiş, genelde   kemere yönünde desteklenmiş, birleşik kaplar prensibine göre çalışan düzen,   düzenek. 
Salpa Demirin deniz dibinden   kurtulması, ağırlığın zincire binmesi anı. Demir vira edilirken demir önce   apiko sonra salpa durumuna gelir
Salpa Kürek Yan yana geçen ve   aralarında mesafenin çok az olması durumundaki filikaların küreklerine   topaçlarından tutarak lumbarlardan dışarı kıça doğru sarkıtmaları için   verilen komut
Salta Volta edilmiş bir halata   boşverilmesi için verilen komut.
Salta Etmek Gergin bir vaziyette   bulunan bir halatı biraz kaçırmak
Saltaborina Borinaları biraz boşaltmak   veya süratle sıçrayıp çıkmak
Salvo Gemide bulunan topların   bir istikamete hep birden ateş etmesi.
Salya Kullanılacak veya   kullanıldıktan sonra artan halatların güverte üzerine sıra sıra uzunlamasına   yatırılması
Salya Baston Cunda yelkenlerinin   açılması için serenler üzerinde bulunan cunda bastonlarının serenler   üzerinden dışarıya doğru sürülmeleri için verilen komut. 
Salya Etmek Bir şeyi bir taraftan bir   tarafa aşırarak çekmek. 
Salya Fora Zinciri ırgata vurmak veya   ırgattan kurtarmak için zincirlikten yeteri kadar zincir çıkarmak.
Salyafora Halatı Salya forada kullanılan   birer çımalarına kanca bağlanmış halatlar.
Salyafora Kancası Salya forada kullanılan   birer uçları kancalı diğer uçları halkalı kancalar.
Samura Gemi safrası.
Sancak Teknenin pruva-pupa   hattının sağ yarısı, sağ tarafı. 
Sancak Alabanda Dümenin sancak tarafa   azami olarak basılması için verilen emir. 
Sancak Bağı Sancakları ve işaret   flamalarını savlolarına bağlamakta kullanılan bir nevi bağ
Sancak Baş Omuzluk Pruvadan itibaren sancak   tarafa doğru 45 derece istikameti.
Sancak Dolabı İşaret sancaklarının   muhafaza edilmeleri için köprüüstünün veya işaret köprüsünün sancak ve iskele   alabandalarına konulan yirmi sekiz gözlü saçtan veya ağaçtan yapılmış dolap.
Sancak Gemisi En yüksek makamın forsunu   taşıyan gemi
Sancak Gönderi Kıç tarafa güverteden   sancağı toka etmek için dikilmiş gönder. 
Sancak Kıçomuzluk Pruvadan itibaren sancak   tarafa doğru 135 derece istikameti.
Sancak Savlosu Sancakları ve işaret   flamalarını direklere veya serenlere çekmekte kullanılan 1,5 burgata   kalınlığına kadar olan ince halatlar
Sancak Tarafı Geminin baş tarafına   dönüldüğünde omurga hattından sağ tarafta kalan kısmı
Sancakla Selamlama Seyir halinde veya demirli   bulunan bir harp gemisinin, yakınından geçen bir ticaret gemisi tarafından   kendi milli sancağının mezestre edilerek selamlanmasıdır. Harp gemisinin   bordası istikametine gelen ticaret gemisi milli sancağının mezestre eder.   Bunu gören harp gemisi de kendi milli sancağını mezestre ve bilahare toka   ederek selama karşılık verir. Sonra ticaret gemisi de sancağını toka eder.
Sansabosa Fırtınalı havalarda tek   demirde yatılırken demirin taraması ihtimaline karşı olduğu yerde atılan   ikinci demirin bosaya vurulmamış ve kaloma verilmemiş durumu
Sapan Makaraların ve tornoların   tablaları etrafındaki halat veya demir kuşaklar. Yük almakta veya vermekte   kullanılan muhtelif uzunluklarda iki uçları radansalı tel veya lif halatlar.
Saravele Yelkenin sarılması için   verilen komut.
Savlo Sancak çekmek için   kullanılan 1,5 burgatalık ince halat 
Savruntu Sert rüzgarların dalgalar   üzerine çarparak su zerrelerini duman halinde kaldırıp, savurması
Sefaini Harbiye Harp maksatları için   yapılmış her sınıf tekne
Sefaini Ticariye Yolcu ve her cins malzeme   taşıyan gemiler
Seğirdim Bir cihazın veya topun   herhangi bir kuvvet tesiri sonrasında eski haline alması sırasındaki hareketi
Selamlama Donanma gemilerinin   limanları ziyaretlerinde veya devlet ricalinin, Donanmayı ziyaret ve   denetlemelerinde belli protokol kurallarına uygun olarak icra edilen   selamlama şeklidir. (Top atışı, çımariva, boru ile düdükle vs.) Bu uygulama   denizde karşılaşan gemiler arasında da, kıdem esası dikkate alınarak   uygulanır.
Selviçe Yelkenli bir gemi   armasındaki hareketli halatlar. 
Selviçe Boncuğu Selviçelerin donatıldığı   tek delikli boğatalar.
Sephiye Bir cismin su üstünde   durmasını sağlayan yüzdürücü kuvvettir.
Serdümen/Dümenci Gemilerde veya teknelerde   dümen tutan personel
Seren Direkler üzerinde yelken   açmak için ve işaret çekmek için yatay olarak bağlanmış gönder. 
Seren Vardevelesi Yelkenlerin seren   yakalarını serene bağlamak için serenin bir cundasından diğerine kadar seren   üzerindeki mapalardan donatılan halat veya demir çubuklar. Yelkenleri sarmak   üzere marsipetlere basan personel elleri ile serenin vardevelesine   tutunurlar.
Seren Yakası Yelkenlerin serene bağlı   üst kısımları. (matafyon yakası). 
Seyftivalf Emniyet valfı
Seyir Bir gemi veya deniz   aracının bir mevkiden gidilmesi istenilen diğer bir mevkiiye emniyetle   götürülmesi.
Seyir Defteri/Jurnali Gemi jurnali.
Seyir Fenerleri Gemi ve deniz araçlarının   seyir halinde bulundukları zaman çekmek ve yakmak zorunluluğunda oldukları   “Denizde Çatışmayı Önleme Tüzüğünde Belirtilmiş” fenerler.
Seyir Jurnali Bütün gemilerde seyirde ve   limanda bulundukları süre içinde olayların ve önemli işlemlerin günlük olarak   kayıt edildiği kaptan tarafından veya yetki verilen personel tarafından tutulan   ve denetlenen hukuki geçerliliği olan bir kayıt defteridir. Bu defterler   ilgili makamları tarafından onaylanmış olarak gemilere verilirler.
Seyir Kamarası Seyir ile ilgili   hesapların yapıldığı, içinde harita masası ve dolapları (folyo dolapları) ile   lüzumlu neşriyatın ve seyir malzemelerinin bulunduğu köprüüstünün gerisindeki   kamara.
Seyir Yardımcıları Deniz fenerleri, ışıklı   şamandıralar, radyo sinyalleri, görünür seyir işaretleri ve elektronik mevki   koyma tesis ve istasyonları gibi gerek milli gerek milletlerarası   standartlara göre gemilerin seyir ve emniyet kolaylığına yardımcı olan tesis   ve araçlar
Seyretmek Denizde bir istikamete   doğru gitmek, seyir halinde olmak
Sığ Su Denizin (genellikle sahil   kısmına yakın) herhangi bir kısmında teknelerin seyretmelerine uygun   olmayacak şekilde az su bulunan pek derin olmayan yerler
Sığlık Derinliği az olan ve   gemilerin seyretmeleri tehlikeli olan yerler
Sıvırya Filika hamlacılarının   arkalarındaki ve pruvacılarının önlerindeki kürekçiler. (Hamla sıvıryası,   pruva sıvıryası); Herhangi bir işe ara vermeden devamlı yürütmek.
Siğil Herhangi bir cismin altına   bir şey sürmek için veya yara savunma malzemesi olarak kullanılan bir tarafı   yontulmuş ve sivri ağaç takozlar
Silistre Lumbarağzında selamlama   veya gemi dahilinde yapılacak anonstan önce dikkati çekmek maksadıyla   kullanılan kemikten veya madenden yapılmış tiz ses çıkartan bir cins düdük.
Silongo Cunda yelkenlerinin   serenini, cundalarından kaldıran kandilisa.
Silyon Feneri Gece ve karanlıkta,   gemilerin seyir halindeyken pruva ve grandi direkleri cundalarında yaktıkları   ufkun 20 kertelik bir sahasından berrak havada en az 5 milden görülebilen ve   pruvadaki grandiye nazaran daha aşağıda olan beyaz renkli fenerlerdir.
Simofor İki gemi veya sahil   istasyonu arasında kısa gönderli dört köşe sancaklarla yapılan görünür   muhabere usulü.
Sinar Kalafatçıların armuzlara   üstübü sıkıştırmakta kullandıkları bir çeşit demir siğil.
Sintine Gemi makine ve   kazanlarının bulunduğu kısmın zeminin altında, genellikle ambar güvertesinin   altında kalan ve gemi içinden sızan sularla makine ve kazan dairelerinden   akan yağ yakıtların toplandığı en alt kısım.
Sintine Tulumbası/Pompası Sintinede biriken   sıvıların boşaltılması için kullanılan tulumba/pompa
Sis İşareti Siste seyir halindeki   gemilerin birbirlerine durumlarını belirtmek üzere düdükle verdikleri   işaret. 
Sis Kampanası Demirde veya şamandırada   yatan gemilerin siste mevkilerini belirtmek için çaldıkları kampana. 
Sisal Halat Manila halattan çekme gücü   daha zayıf olan bitkisel halat.
Siya Filikalarda kürekleri   baştan kıça doğru hareket ettirmek
Siya Etmek/Siya Kürek İleri yolla giden bir   filikanın durdurulması maksadıyla küreklerin ters tarafa doğru çekilmesi
Soğra [Sokra] Armuz kaplamada, kısa   gelen kaplama tahtalarının uçlarının birleştiği yerdeki çizgi. 
Soluğan Uzun mesafelerden gelen   fırtına sonrası ilerleyen dalgalar
Su Çekimi Geminin su kesimi ile   omurgası arasındaki dikey mesafe. Su çekimi miktarını göstermek üzere baş ve   kıç bodoslamanın her iki tarafına rakamlar konulur, bu rakamlara kana   rakamları denir.
Su Ürünleri Denizler, iç sular ve suni   olarak yapılmış havuz, baraj, gölet, dalyan ve çiftlik gibi tesislerde tabii   ve suni olarak istihsal edilen, yetiştirilen su bitkileri, balıklar,   süngerler, yumuşakçalar,memeliler, sürüngenler, kabuklular gibi canlılarla   bunlardan imal edilen ürünler.
Sualtı Tüfeği Sualtında balık avında   kullanılan lastik veya metal yaylı, gaz veya hava basınçlı tüfekler.
Suga Etmek Vira edip sıkıştırmak.   (Suga kastanyola, suga cıvata vb). 
Sugari Etmek Irgat fenerine vurulmuş   olan halatın ihtiyaç halinde gevşetilerek akıtılması. Bu terim yerine kaçır   terimi de kullanılır.
Suhattı Teknenin gövdesinde, ıslak   yüzeyle kuru yüzeyi arasındaki çizgi. 
Suyu Suyuna Demirlemek Bir geminin çektiği su   derinliğinden biraz fazla derinliğe kadar gelip demirlemesi
Sübye Hafif işlerde kullanılan   ve yalnız herhangi bir ağırlığın aksi tarafa çekilmesine yarayan bir donanım
Sübye Armalı Direklerinde seren   yelkenleri olmayıp sadece yan yelkenleri bulunan tekneler. 
Sülyen Yeni konulan, veya raspa   edilerek temizlenmiş olan çelik veya demir saçlar üzerine koruyucu olarak   sürülen genellikle kırmızı renkteki astar boya 
Sürme İskele Birbiri üzerine aborda   olmuş gemiler arasında gidip gelmeyi sağlamak üzere uzatılan enli tahtalardan   yapılmış iskele
Sürme Omurga Salma omurga da   denilebilir. [Ana omurga bedenine açılan bir yarıktan aşağı yukarı hareket   ettirilebilen tahta veya madeni levha şeklindeki omurga olup yelkenli   teknelerde yelkenle seyir anında devrilmemek veya rüzgar altına düşmemek için   kullanılır] 
Sürüklenmek Herhangi bir sebep   dolayısıyla hareket edemeyen teknelerin rüzgar ve akıntıya tabi olarak mevki   değiştirmesi.

 

A | B | C | Ç | D | E | F | G | H | I | İ | J | K | L | M | N | O | Ö | P | R | S | Ş | T | U | Ü | V | Y | Z